Για τελευταίο του σεμιναρίου, είχαμε διαλέξει το Χάβου στα Καμπιά, αλλά λόγω των έκτακτων καιρικών φαινομένων, επιλέξαμε την “εξωτική” Μεσσηνία και με την ευκαιρία, να βρεθούμε και με τους φίλους-μέλη μας Γιώργο Εξηνταβελώνη και Ειρήνη Ατλαντζή.
Η πρόγνωση που διάβαζε κάποιος στις 7:05′ το πρωί, αποτελούσε έκπληξη, σε σύγκριση με τη βραδυνή και μέσα σε λίγα λεπτά, έπρεπε να συντονίσουμε πάνω από είκοσι άτομα για την αλλαγή πορείας.
Όλα δούλεψαν ρολόι, και με τη βοήθεια του Γεράσιμου που είναι ο Έφορος Υλικών μας και της Δέσποινας που εκτελούσε χρέη Γραμματέα και των δύο Σεμιναρίων, 5ου και 6ου, στις 07:10′ είχαν ενημερωθεί άπαντες.
Πήγαμε σε ένα φαράγγι που με τον προαναφερόμενο Γιώργο, ήμασταν μέ την ομάδα που το ασφαλίσαμε πάνω από 10 χρόνια πρίν.
Αφήσαμε τα αυτοκίνητα σε ένα πέτρινο γεφύρι που έχει εκεί και πήραμε τα πράγματά μας, ξεκινώντας για πάνω. Πολύ όμορφο καταπράσινο μέρος, με το μονοπάτι να έχει δυστυχώς πέσει σε κάποια σημεία κάνοντάς την πιό “ενδιαφέρουσα”. Μέσα στο νερό, έχουν πέσει κάποια δέντρα, που μπλέκουν λίγο στα υλικά και δυσκολεύουν την πρόσβαση, όλα όμως πήγαν μια χαρά και με καλή διάθεση.
Η διαδρομή, έχει λίγες καταβάσεις με σχοινιά, αλλά έχει πολλά μικρά άλματα, πολύ περπάτημα σε δύσβατο πεδίο και μπόλικο κολύμπι σε ήρεμα νερά, ότι πρέπει για σεμινάριο.
Αν κάποιος είναι σπηλαιολόγος, εύκολα ξεχωρίζει τις Λιθωματικές Λεκάνες (Γκούρ) που έχουν σχηματιστεί μέσα στην κοίτη, ιδίως όταν έχει κατέβει μερικά “σκαλιά” και κοιττάξει προς τα πίσω. Η τελευταία κατάβαση έχει πάνω από 30 μέτρα ύψος, και την κόψαμε στα δύο, μιας καί τώρα πιά έχει διπλή αγκύρωση στη μέση.
Σε μια πανέμορφη ταβερνίτσα, τελείωσε η μέρα μας, χαιρετήσαμε τους φίλους μας και πολύ ευχαριστημένοι από το αίσιο τέλος του σεμιναρίου, πήραμε το δρόμο της επιστροφής.

Προτελευταία μέρα του Σεμιναρίου Μύησης, που μας βρήκε πανέτοιμους-ες με τα αδιάβροχά μας, στόν δρόμο της παραλίας που καταλήγει το φαράγγι. Πάντως βροχή, δεν είχαμε ούτε για λίγο. Για μιά ακόμη φορά το επιλέξαμε, γιατί δίνει ευκαιρίες εξάσκησης όλων των τεχνικών και έχει σχετικά μικρή διάρκεια.
Ανεβήκαμε το μονοπάτι, που ήταν κάποτε για μεγάλη απόσταση χωματόδρομος και τώρα λόγω εκτεταμένων κατολισθήσεων, έχει γίνει λίγο περπάτημα σε ρέμα και λίγο σε μέρη όπου ο δρόμος διασώζεται ακόμη.
Όλα πήγαν πάρα πολύ καλά και κανονίζοντας τις λεπτομέρειες της επόμενης μέρας, αναχωρήσαμε για Αθήνα.

Η σημερινή, όπως και η χθεσινή μέρα, ήταν αφιερωμένες στην εκπαίδευση ενός ακόμα σχολείου Μύησης στην κατάβαση Φαραγγιών. Σήμερα Κυριακή, εμπλουτίσαμε τις τεχνικές και προσθέσαμε μια μεγαλούτσικη κατάβαση, περίπου 25 μέτρων. Πάντα με ασφάλεια, όλα τα παιδιά πέρασαν αρκετές φορές τις καταβάσεις, με οχτάρι και μισή ψαλιδιά, κλειδώνοντας τους καταβατήρες, περνώντας παρακάμψεις και οδηγούμενες, διασκεδάζοντάς το αναλόγως! Πάμε για πραγματικά φαράγγια από δω και πέρα!

Σε πεδίο που έχουμε αρματώσει γι’ αυτό το σκοπό εντός Αττικής, περάσαμε την πρώτη μέρα των πρακτικών του Σεμιναρίου. Καλή αρχή για τα παιδιά, που πάλεψαν με τις τεχνικές και τους κόμπους και έκαναν τις πρώτες τους καταβάσεις. Όλοι και όλες τα πήγαν περίφημα!

Αφού με μας ταίριαξε κάτι καλύτερο και μακρινότερο για το τριήμερο, αποφασίσαμε να πάμε σ’ αυτό, μιας και έχει και ιαματικά λουτρά κοντά. Και βέβαια μπήκαμε με κοντομάνικα, μιας και νερό δεν έτρεχε ούτε στάλα. Παρ’ όλα αυτά, εμείς καλά περάσαμε και το διασκεδάσαμε δεόντως, στήνοντας οδηγούμενες καταβάσεις και κάνοντας ότι μπορούσαμε για να αποφύγουμε το μπανιάρισμα στις μαύρες βάθρες.
Με τα πλατσουρίσματα να δίνουν και να παίρνουν, το γέλιο ήταν σχεδόν συνεχόμενο, αλλά λίγο μετά την “Αψίδα” που έχει το φαράγγι, αποφασίσαμε να βγούμε πριν πέσουμε στις τελευταίες λιμνούλες. Εκεί, πριν χρόνια, είχαμε χωθεί στη λάσπη πάνω από το γόνατο και δεν το ξεχνάω!
Συνεχίσαμε τη μέρα μας στα Θερμά Λουτρά και την τελειώσαμε σε γνωστό μας ταβερνάκι της περιοχής.

Για το τελείωμα του Σεμιναρίου, επιλέξαμε το Φαράγγι του Χάβου στα Καμπιά.
Είχε λίγο παραπάνω νερό από όσο θα θέλαμε, αλλά δεν το κάνεις και παραγγελία!
Οπότε στην πρώτη κατάβαση που πέφτει μέσα στον καταρράκτη, στήσαμε ανθρώπινο ρελέ, πού όταν κατέβηκε κι ένας ακόμα, έγινε εύκολο. Ένας μεγάλος βράχος που είχαμε αρματώσει γι’ αυτή τη δουλειά, έχει παρασυρθεί χρόνια πρίν.
Όλα πήγαν πολύ καλά και ο ενθουσιασμός της ομάδας χτύπησε ταβάνι! Εμείς βέβαια, χωρίς να παραβλέψουμε τις κρίσιμες λεπτομέρειες, κρατήσαμε τους κινδύνους μακριά, στήνοντας και δίνοντας οδηγίες, ώστε να μην υπάρξει καθόλου αίσθηση απώλειας ελέγχου.
Προχωρώντας δοκιμάσαμε πάλι τεχνικές, μέχρι και διασωστικό σχοινί, που δεν χρειαζόταν βέβαια, αλλά μόνο για την εμπειρία.
Συγχαρητήρια σε όλους, αρματωτές και μαθητές! Και σ’ ανώτερα.

Για τρίτη μέρα πρακτικών, επιλέξαμε αυτό το φαράγγι, που έχει αρκετά τεχνικά σημεία, όπως και ενδιάμεσο εκτεθειμένο ρελέ, ώστε να εμπλουτιστεί η γνώση των μαθητών του Σεμιναρίου.
Οι καταβάσεις πήγαν ρολόι και μία ευχάριστη συνάντηση με ένα φιδάκι και τη μαμά του, διάνθισε την εμπειρία μας.
Το χαμόγελο φώτιζε τα πρόσωπα όλων, μια μεγάλη ανταμοιβή των προσπαθειών μας στα πλαίσια της εκπαίδευσης. Κάναμε πράξη τις τεχνικές σε πραγματικό πεδίο, που εκτός από το πέρασμα αλλαγής, περιελάμβανε τραβέρσες πρόσβασης, παρακάμψεις, συνοδευόμενες καταβάσεις και όλα τα σχετικά.
Με την ευκαιρία, αναφέρω ότι η τελευταία παράκαμψη, έχει έναν φθαρμένο ιμάντα για απόσυρση. Δεν είχαμε ένα κομμάτι σχοινί να τον αντικαταστήσουμε, οπότε κάναμε ανακλήσιμη παράκαμψη, πράγμα που συνιστούμε σε όσους πρόκειται να κάνουν την κατάβαση και διαβάζουν τη σελίδα μας.
Φύγαμε για Αθήνα νωρίς το απόγευμα, με έντονη την προσμονή όλων για το αυριανό φαράγγι, με νερά αυτή τη φορά, για να συμπληρωθεί ο κύκλος των μαθημάτων.

Με καλό καιρό και σε καινούριο πεδίο, ξεκινήσαμε τα πρακτικά μαθήματα για το Σεμινάριο Μύησης. Στήσαμε τέσσερις καταβάσεις με διαφορετική δυσκολία η κάθε μία, κάνοντας πράξη αυτά που οι νέοι φίλοι μας δοκίμαζαν στο οριζόντιο εκπαιδευτικό σχοινί.
Είχαμε μια πολύ καλή κατανόηση στις τεχνικές και παλέψαμε και τους ανάλογους κόμπους, με αρκετή επιτυχία. Όλοι, εκτός από τα βασικά, πέρασαν από μια κατάβαση 30 περίπου μέτρων και μία οδηγούμενη κατάβαση, διασκεδάζοντάς το αναλόγως!
Η συνέχεια, μετά το δεύτερο θεωρητικό, το επόμενο Σαββατοκύριακο, σε πραγματικά φαράγγια.

Με υποψίες ψιχάλας που συνεχίστηκε σταθερά όλη μέρα από το μεσημέρι και μετά, κατευθυνθήκαμε στα Καμπιά, όπου φτάνοντας στην έξοδο του φαραγγιού, διαπιστώσαμε ότι είχε καλή ροή, όχι όμως απαγορευτική.
Πήραμε τα πράγματά μας και ανεβήκαμε περπατώντας την εύκολη ασφάλτινη διαδρομή, μέχρι την είσοδο πάνω.
Μπαίνοντας στην κοίτη, και πριν το πρώτο ρελέ, συναντήσαμε ένα μελίσσι σε κατάσταση μετεγκατάστασης και με προσοχή το παρακάμψαμε, χωρίς να ενοχλήσουμε, ούτε να ενοχληθούμε.
Η πρώτη κατάβαση μας έδειξε λίγο τα δόντια της, αλλά περάσαμε χωρίς πρόβλημα. Ένας μεγάλος βράχος που είχε πάνω του πλακέτες για να στήνουμε οδηγούμενη κατάβαση, πρέπει να πήρε τη κατηφόρα μαζί με άλλους πολλούς, όπως διαπιστώσαμε, προχωρώντας πιο κάτω. Οι βάθρες που κάναμε άλματα, ήταν αρκετά μπαζωμένες, εκτός από μία και οι αγκυρώσεις δεν είχαν κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Η μεγαλούτσικη λίμνη που είχαμε σκοπό να κάνουμε λίγο πρακτική στο διασωστικό σχοινί, ήταν αλλαγμένη κατά πολύ, δεν έχει την “παραλία” απέναντι από το ρελέ κατάβασης, με συνέπεια να φεύγει το νερό χωρίς να φτιάχνει χώρο κολύμβησης.
Το ψιλόβροχο μας βρήκε μέσα και δεν σταμάτησε μέχρι τις εννιά το βράδυ, όπως το έλεγαν στις προγνώσεις.
Με μια καλοθρεμμένη Σαλαμάνδρα, χωμένη σε μια εσοχή, που μας τράβηξε την προσοχή, κλείσαμε τη μέρα μας και αλλάζοντας τις φόρμες μας με στεγνά ρούχα, καταλήξαμε στην Αμπουδιώτισσα για διανυκτέρευση. Το βράδυ πέρασε ήσυχα, με λίγες βουνίσιες περαστικές βροχούλες.
Την επομένη, αποφασίσαμε ότι το φαράγγι του Μανικιώτη θα είχε φορτωθεί αρκετά περισσότερο νερό από την προηγούμενη φορά που το κατεβήκαμε, και ακυρώσαμε τη δράση. Κατεβαίνοντας από το βουνό, καθίσαμε για ένα καφέ σε ένα χωριουδάκι και ακούσαμε ντόπιους να συζητάνε ακριβώς γι’ αυτό το φούσκωμα του ποταμού, που τροφοδοτείται και από την ομώνυμη καταβόθρα.

Κάτω από το χωριό Μανίκια, τρέχει χειμώνα καλοκαίρι ο Μανικιάτης ποταμός που τον έχουμε δει να κατεβάζει μεγάλες ποσότητες νερού, στην αντίστοιχη περίοδο που λιώνουν τα χιόνια και ενισχυόμενη η ροή από κάποιες νεροποντές, να κάνει καταστροφές. Στο γεφύρι του δρόμου που περνάει πάνω από την κοίτη, από την Κύμη προς το χωριό, υπήρχε πηγή, πάγκοι κλπ, ένας όμορφος χώρος με πέτρινα χτίσματα, που μέσα σε μια κατεβασιά διαλύθηκαν και τα κομμάτια τους διακρίνονταν σκόρπια πιο κάτω. Αυτό σημαίνει πάνω από πέντε μέτρα στάθμης και η εκτίμηση είναι μάλλον συντηρητική.
Ξεκινήσαμε την κατάβασή μας από ένα ανοιχτό σημείο, που σύντομα στενεύει, για να σχηματιστεί ο πρώτος καταρράκτης.
Μαζί μας είχαμε τρυπάνι και πλακέτες, για τυχόν βλάβες στις αγκυρώσεις και όντως μας χρειάστηκε σε μια δυό περιπτώσεις. Προσθέσαμε μία σε ένα μονό σημείο και αργότερα άλλη μία, για να κάνουμε τραβέρσα αποφυγής του μπόλικου νερού που συναντήσαμε, προς το τέλος της κατάβασής μας.
Τα ρελέ ήταν σε καλή κατάσταση γενικά, εκτός από αυτό της αλυσίδας του πρότελευταίου καταρράκτη που έχουν λυγίσει οι γωνιακές πλακέτες του, χωρίς όμως εμφανή ραγίσματα. Υπάρχουν κάποια μονά 12άρια βύσματα που ευτυχώς δεν χρειάζονταν σφίξιμο και καλό είναι να το γνωρίζει κάποιος που θεωρεί ότι τα βύσματα στα φαράγγια είναι πάντα 10άρια. Επίσης υπήρχαν κάποια ξεχασμένα καραμπίνερ σε ρελέ, σε καλή κατάσταση, τα οποία αφήσαμε όπως τα βρήκαμε. Κάποια από τα μόνιμα εγκατεστημένα σχοινιά που έχουν τοποθετηθεί, είναι σε καλή κατάσταση, ενώ κάποια άλλα, σίγουρα θα αντικατασταθούν από τα γραφεία που είδαμε στο διαδίκτυο ότι χρησιμοποιούν το φαράγγι για τις καταβάσεις τους. Η παράκαμψη στον τελευταίο 25άρη έχει ένα βασανισμένο κρίκο που όμως λειτουργεί η πύλη του.
Σφίξαμε ότι βίδες και βιδωτούς ανοξείδωτους κρίκους χρειάστηκε και περάσαμε μια όμορφη μέρα, με μια καλή δόση περιπέτειας, λόγω της ποσότητας του νερού, που θα έλεγα ότι ήταν αντίστοιχη με αυτή του Γοργοπόταμου το καλοκαίρι.