14/12/2025 Βάραθρο Χόνι Λιάγκι

Σε μια μικρή εξόρμηση, στο βουνό του αρχαίου Αθηναϊκού δήμου της Μυρρινούντας, περάσαμε την Κυριακή μας, κατεβαίνοντας στο βάθος της. Πρόκειται για ένα βάραθρο με μικρό βάθος, λιγότερο από 100 μέτρα, με επικλινείς καταβάσεις, που σε αρκετά σημεία θα μπορούσε να κατεβεί κανείς, ακόμα και χωρίς σχοινί, αλλά για ασφάλεια, το αρματώσαμε κανονικά. Ο διάκοσμος είναι λίγος και η σταγονορροή, ακόμα λιγότερη, αλλά μιας και τα παιδιά δεν το είχαν επισκεφθεί, το επιλέξαμε για τη σύντομη δράση μας.

Με τους: Γιώργο Κουρεντζή και Γιάννη Μήλα.

22/11/2025 Βάραθρο Αστερίου μέχρι κάτω.

Αυτό το σπήλαιο, συνήθως το χρησιμοποιούμε για εκπαίδευση, κατεβαίνοντας μόνο μέχρι την πρώτη αίθουσα, κάνοντας τεχνικές και περνώντας ένα πρώτο, σχεδόν οριζόντιο στένεμα που έχει εκεί, για εγκλιματισμό στα δύσκολα περάσματα.   Αμέσως μετά από αυτό όμως, ακολουθεί ένα ακόμα στενότερο, με την πρόσθετη  δυσκολία, ότι είναι κάθετο και πρέπει να χειρίζεσαι το σχοινί. Ο καταβατήρας δεν χωράει στον κεντρικό, γιατί πλακώνεται πολύ στο βράχο από την κοιλιά και το θώρακα και δεν τρέχει το σχοινί για να κατέβεις. Αναγκαστικά λοιπόν τον προσαρμόζουμε σε προέκταση, λίγο ψηλότερα από το πρόσωπό μας, ώστε να λειτουργεί. Αμέσως μετά, υπάρχει αγκύρωση, στην οποία πρέπει να κρεμαστούμε και εκεί να γίνει αποκατάσταση του καταβατήρα στη σωστή του θέση, ενώ αιωρούμαστε στο κενό. Ένας αρκετά σύνθετος χειρισμός, με την προϋπόθεση ότι πρέπει  να τηρηθούν οι κανόνες ασφαλείας. 

Βέβαια, όλα αυτά στην ανάβαση γίνονται λίγο ακόμα δυσκολότερα, μιάς και δεν υπάρχει η βαρύτητα, που μας βοηθάει όταν κατεβαίνουμε.  

Αυτά, χωρίς να υπολογίζουμε το ολικό βάθος των 70 περίπου μέτρων, αλλά και άλλα δύσκολα σημεία που υπάρχουν χαμηλότερα, κάνουν αυτό το σπήλαιο, ένα καλό πεδίο δοκιμών των αντοχών μας, ώστε να ξέρουμε τα όριά μας, σε ίσως ακόμα δυσκολότερες περιπτώσεις.

Βρήκαμε σχεδόν χωρίς υγρασία, όλο το έγκοιλο, με κάτι λίγες σταγονίτσες να τονίζουν την εξαίρεσή τους. Τα αρματώματα έχουν σημάδια κόπωσης, ιδίως τα παλιά αυτοδιάτρητα και με λύπη μας διαπιστώσαμε για μια ακόμη φορά, ότι έλειπαν τα παξιμάδια από μερικά βιομηχανικά βύσματα και μάλιστα στα στενά σημεία. Τα αντικαταστήσαμε βέβαια..

Συγχαρητήρια στα παιδιά, Τέλη Γλέντη, Γιώργο Κουρεντζή και Γιάννη Μήλα για την προσπάθεια!

15/11/2025 Βάραθρο Παρεξήγηση

 Αυτό το Σάββατο, μετά από τις  πρόσφατες βροχές της εβδομάδας, μας έκανε πολύ ωραία μέρα, κι έτσι εμείς επιλέξαμε να έχει και λίγο περπάτημα η εξόρμησή μας. Ανεβαίνοντας προς το Μαυροβούνι του Υμηττού, κάναμε κάμποση ώρα να φτάσουμε στη μικρή σχισμή του ανοίγματος του σπηλαίου, ετοιμαστήκαμε χωρίς βιασύνες και ξεκινήσαμε.

 Η πρώτη, είναι και η μεγαλύτερή του κατάβαση, κάπου 50 μέτρα, που την χωρίσαμε σε τρία μέρη. Μετά συνεχίσαμε με τις μικρότερες, φτάνοντας σύντομα στο βαθύτερο σημείο.

 Από κεί αρχίζει μια ανάβαση, με μόνιμο σχοινί, που ανεβάζει περίπου 20 μέτρα, προς μία αίθουσα με τον καλύτερο στολισμό του σπηλαιοβάραθρου, που ομολογουμένως, σε όλη τη κατηφορική διαδρομή, δεν είναι και πολύ πλούσιος.  

 Κατεβήκαμε πάλι στο χαμηλότερο σημείο, αρχίζοντας τις αναβάσεις, για να καταλήξουμε στην επιφάνεια νωρίς το απόγευμα. Ένα ταβερνάκι στην Καισαριανή, ήταν το καλύτερο για το τέλος της ημέρας μας.

  1/11/2025 Πύργου Μεγάλο Βάραθρο

Ο Μήνας μας, ξεκίνησε με δράση και λίγο από εξερεύνηση.

Ανεβήκαμε στον Υμηττό με έντονη συννεφιά, αλλά χωρίς βροχή και σύντομα ξεκινήσαμε τις καταβάσεις, με τον Γεράσιμο να αρματώνει.

 Φτάνοντας στο πρώτο παταράκι, βρήκαμε μόνο ένα αρμάτωμα λειτουργικό. Ευτυχώς είχαμε το τρυπάνι μαζί μας και τοποθετήσαμε ένα ανοξείδωτο βιομηχανικό, συνεχίζοντας προς τα κάτω.   

 Σύντομα φτάσαμε στο μεγάλο πατάρι που είναι στα 70 μέτρα και περάσαμε αριστερά,  προς το κατέβασμα που θέλαμε να εξερευνήσουμε, από ένα χαμηλό πέρασμα απέναντι από την μεγάλη τραβέρσα, που είχαμε εξερευνήσει παλιότερα.

 Στο χαμηλοτάβανο αυτό χώρο, υπήρχαν τα ίχνη από προηγούμενες καταβάσεις, με δύο τοποθετημένα αυτοδιάτρητα βύσματα που ήταν ακόμα λειτουργικά, αλλά δεν είχαμε δεί άλλα αρματώματα προς τα κάτω και το βάθος είναι κάπου 20 μέτρα. Το αρματώσαμε και κατεβήκαμε, καταλήγοντας σε ένα διάδρομο φάρδους 30-40, ή το πολύ 50 εκατοστά σε κάποιο σημείο, με μήκος 3-4 μέτρα κι έτσι, έστω και με το ζόρι κατεβήκαμε και οι πέντε.

  Ερευνήσαμε όσο μπορέσαμε, διαπιστώνοντας ότι καταλήγει σε πολύ στενά περάσματα, που δεν είναι προσπελάσιμα ούτε από άτομα με πολύ μικρές διαστάσεις και ξεκινήσαμε για πάνω.

 Το τοπίο που αντικρύσαμε στην επιφάνεια το απομεσήμερο που βγήκαμε, ήταν μια χαμηλή νέφωση, πυκνή μέχρι τα 400 μέτρα υψομέτρου, άπνοια και ησυχία. Βουνήσια ατμόσφαιρα κανονική!

4/10/2025 Βάραθρο Παπαλάκος

Ξεκινήσαμε από την Αθήνα νωρίς το Σάββατο, γνωρίζοντας ότι ήταν ενδεχόμενο να το ξενυχτήσουμε, έστω κι αν είχαμε βάλει ένα μετριοπαθή στόχο, το να κατέβουμε μέχρι τα 160 μέτρα, ενώ το σπηλαιοβάραθρο, φτάνει τα 340 μέχρι το βαθύτερο σημείο του.

  Από καιρό πρίν τα παιδιά, είχαν εκφράσει την επιθυμία τους να κατέβουν σε κάποιο αρκετά απαιτητικό σπήλαιο και μου φάνηκε μια καλή επιλογή, με όλες τις αντιξοότητες που υπάρχουν στην πορεία, τα ψηλά κατεβάσματα στην αρχή, τα στενά περάσματα στον μαίανδρο που υπάρχει λίγο μετά, σε συνδυασμό με τις βάθρες από κάτω, που με το παγωμένο νερό τους, δεν είναι και η καλύτερη εμπειρία να πέσεις μέσα! Παρ’ όλη την προσοχή, κάποια μπατζάκια έγιναν μούσκεμα, μαζί με τα ανάλογα πατούμενα και κάλτσες! Ακούστηκαν και κάποια καντήλια, ιδίως στο πέρασμα μιας τραβέρσας 3-4 μέτρων, με την αντίστοιχου μήκους λιμνούλα από κάτω. Είναι λίγο χαμηλά στημένη και ίσως κάποια στιγμή να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Μετά από κάθε πλατσούρισμα, ακολουθούσε το ανάλογο στόλισμα, μαζί με τα γέλια και τα πειράγματα από τους υπόλοιπους, για να έρθει η σειρά του επόμενου, να την πατήσει κι αυτός. Γενικά όλοι είχαμε το κάτι τις μας!

 Αυτό που χάρηκα περισσότερο, ήταν ότι όλοι είπαν ότι ήταν ένα σχολείο, που προσέφερε εμπειρία και νομίζω ότι ειδικά τα πλάγια και ασύμμετρα δεσίματα που είναι έτσι αναγκαστικά λόγω του πεδίου, βάζουν το μυαλό να δουλέψει τις τεχνικές, αφού η δύναμη κάποια στιγμή δεν θα υπάρχει, αν την καταναλώσεις τραβώντας μόνο με τα χέρια.

 Φτάσαμε στο στόχο μας, βρίσκοντας τη λίμνη που υπάρχει εκεί, στεγνή τελείως κι έτσι συνεχίσαμε και πιο κάτω, μέχρι μια μεγάλη αίθουσα με αλλεπάλληλα Γκούρ (Λιθωματικές λεκάνες) που εξελίσσονται βαθμιδωτά, υπέροχες με τη διάφανη ακινησία τους να διακόπτεται μόνο από κάποιες σταγόνες από τους σταλακτίτες της οροφής.

 Το απολαύσαμε για λίγο και αρχίσαμε να επιστρέφουμε, έχοντας μπροστά μας όλα τα εμπόδια που είχαμε κατέβει, που ήταν χειρότερα από τις καθαρές αναβάσεις στο σχοινί. Μοιραία λοιπόν και όπως το είχαμε προβλέψει, βγήκαμε αργά τη νύχτα, διαπιστώνοντας ότι είχε ρίξει και μια μικρή βροχούλα, υπόλοιπο της κακοκαιρίας των προηγούμενων ημερών, της Τετάρτης και της Πέμπτης, που ενώ είχαν κάποια ένταση, η διψασμένη γή που είχε δοκιμαστεί από μήνες ανομβρίας,  τις απορρόφησε πολύ πρίν φτάσουν για να εκτονωθούν στο ποταμάκι που καταλήγει στο βάραθρο. Δεν υπήρχαν ούτε τα ίχνη ροής που βλέπει κανείς μετά από μια νεροποντή.

 Φτάσαμε στις σκηνές μας, φάγαμε κάτι πρόχειρο και πέσαμε για ύπνο, αφήνοντας την τακτοποίηση των υλικών για την επομένη.

 Την Κυριακή, οργανώσαμε τα υλικά και φύγαμε, κάνοντας μια στάση για φαγητό σε μια ταβέρνα που γνωρίζουμε από παλιά, με καλό φαγητό, για να έχουμε το πρέπον τελείωμα της εξόρμησης, με μια καλή συζήτηση.     

 Μαζί με τους: Κώστα Αναγνώστου, Γιάννη Μπιρμπίλη, Γιάννη Μήλλα, Αλέξανδρο Θεοφιλόπουλο, Γιώργο Κουρεντζή.

14/09/2025 Αττικόν Άλσος

Ακόμα μια προπόνηση-εκπαίδευση για όλους μας Δράση και εξάσκηση στις τεχνικές Σπηλαιολογίας. Αρμάτωσαν και ο Γεράσιμος με τη Δέσποινα, που είχαν καιρό να μπούν στις τεχνικές αρματώματος και τα ξεσκόνισαν όλα μια χαρά! Μυήσαμε και τον Ιάκωβο, που έχει κάνει μόνο σεμινάριο Φαραγγιών. Καλή αρχή!

31/8/25 Προπόνηση στο Αττικόν Άλσος

Μια σύνοψη των βασικών τεχνικών, όπως και λίγο πιο προχωρημένους χειρισμούς, εξασκήσαμε στο πεδίο που έχουμε στήσει και τραβέρσα. Οπότε την επόμενη φορά, έχουμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα.

9/8ου/2025 Παρουσίαση του Σπηλαίου Τρύπα του Βοριά στη Μεταμόρφωση Λακωνίας.

Αυτό το Σάββατο το βράδυ, κατόπιν προσκλήσεως του “Προοδευτικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου Μεταμόρφωσης” και του προγραμματισμού που προηγήθηκε μήνες πρίν, ο Σύλλογός μας παρουσίασε φωτογραφικό υλικό και Βίντεο, με θέμα το αναφερόμενο πανέμορφο σπήλαιο, που επισκεπτόμαστε όταν έχουμε την ευκαιρία, με αγάπη και σεβασμό.

Την παρουσίαση ξεκίνησε ο Θανάσης Μαραμαθάς Γεωλόγος και Διδάκτωρ του Ε.Μ.Π. Δίνοντας τα στοιχεία για την περιοχή, την Σπηλαιογένεση και για τη Σπηλαιολογία γενικότερα.

Στη συνέχεια προβλήθηκε στοχευμένη Παρουσίαση για το Σπήλαιο, με επεξηγήσεις και έπειτα, βίντεο της τελευταίας μας επίσκεψης του Μαρτίου.

Μαζεύτηκαν πάνω από 250 άτομα στην πλατεία του χωριού και κατα την τελική προβολή των φωτογραφιών, το ενδιαφέρον πολλών από τους θεατές, εκδηλώθηκε με ερωτήσεις, για λεπτομέρειες και διευκρινήσεις. Ερωτηθήκαμε επίσης για τη δυνατότητα να γίνει επισκέψιμο και εξηγήσαμε κι εγώ κι ο Θανάσης, ότι αυτό θα κατέστρεφε την δομή του σπηλαίου και η απόπειρα διάνοιξης εισόδου θα δημιουργούσε εκτεταμένες κατακρυμνήσεις, σε συνέχεια των ήδη υπαρχόντων, Τεκτονικών κυρίως, αλλά και Καρστικών.

Ευχαριστήσαμε πολύ για την θερμή υποδοχή, την άψογη φιλοξενία και χαρήκαμε πολύ για τη γνωριμία νέων ανθρώπων με ανιδιοτέλεια και όρεξη να μάθουν για τον τόπο τους τα μυστικά που δυστυχώς, μόνο με εξειδικευμένη εκπαίδευση θα μπορούσαν να γίνουν και δική τους εμπειρία.

Αποχωρήσαμε την Κυριακή με τις καλύτερες εντυπώσεις, όντας πλουσιότεροι σε γνωριμίες ανθρώπων, από αυτούς που μας αρέσει και επιδιώκουμε να γνωρίζουμε.

2 &3/8ου/2025 Προυσός και Άγραφα

Το διήμερο αυτό, το αναλώσαμε στην έρευνα και εντοπισμό Εισόδων και Εξόδων Νέων Φαραγγιών, των προσβάσεων δηλαδή, ώστε να οργανώσουμε αποστολή εξερεύνησης.

Από το Σάββατο και μέχρι την Κυριακή στις 10:00′ περίπου είχαμε ολοκληρώσει αυτό το μέρος της έρευνας και αφιερώσαμε δύο περίπου ώρες για την τελετή που γίνεται κάθε χρόνο, προς τιμήν του Αντώνη Κατσαντώνη (Μακρυγιάννη). Ήρωας της προ του 1821 Επαναστατικής Ελλάδας, μαθητής του Βασίλη Δίπλα, όπως και ο Λεπενιώτης, Χασιώτης, Καραϊσκάκης και άλλοι πολλοί.

Τον συνέλαβαν με προδοσία και τον σκότωσαν με φρικτά βασανιστήρια.

Όντας άρρωστος από ευλογιά με υψηλό πυρετό, κατέφυγε σε μια δυσπρόσιτη βραχοσκεπή, την οποία επισκευθήκαμε. Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης τα λέει όλα στο αντίστοιχο ποίημά του.

Φύγαμε από την εκδήλωση, αφού χαιρετήσαμε τους αρκετούς φίλους που έχουμε κάνει εκεί, κατευθυνόμενοι στο Μοναστηράκι, όπου είχαμε αφήσει μια Σπηλαιολογική εκκρεμότητα.

Βάλαμε φόρμες και μπήκαμε σε μια έξοδο υπόγειου ποταμού, που τον χειμώνα το έχουμε δεί να βγάζει μπόλικο νερό. Εισχωρήσαμε σε ένα μικρό θάλαμο, που συνέχιζε ανηφορίζοντας σε πολύ στενό πέρασμα. Το περάσαμε, συνεχίζοντας οριζόντια σε λαγούμι ύψους 40-50 εκατοστών, περάσαμε αναγκαστικά μέσα από μιά διάφανη λιμνούλα, μέχρι το λαιμό, συνεχίσαμε πάλι οριζόντια και λίγο ανηφορικά και πάντα έρποντας, καταλήξαμε σε πνιγμένο διάδρομο, μήκους 7 μέτρων περίπου, όπου η οροφή κατέβαινε προοδευτικά συναντώντας την επιφάνεια του νερού. Το βάθος ήταν μικρό και το άνοιγμα της παροχής κι αυτό μικρό και υποβρύχιο. Προσπάθησα να ψαχουλέψω, αλλά δεν υπήρχαν ούτε 10 εκατοστά αέρα πάνω από το στένεμα για να φτάσω στο τέρμα και ήταν και ρηχός ο βυθός.

Υπολογίσαμε κάπου 35 μέτρα συνολικά μέχρι εκεί. Υπήρχαν σταλακτίτες και άλλα σπηλαιοθέματα στην οροφή μόνο βέβαια, και σε μικρό πάντα ύψος, πράγμα που σημαίνει ότι η παροχή δεν καταλαμβάνει όλο τον χώρο, γιατί κάποια από αυτά θα ήταν σπασμένα.

Βγήκαμε βρεγμένοι μέχρι το κόκκαλο στη ζέστη αργά το μεσημέρι, ικανοποιημένοι από την επίτευξη των στόχων μας και προλάβαμε να τσιμπήσουμε και κάτι σε ένα από τα ταβερνάκια που περάσαμε για την επιστροφή μας.

19 & 20/7ου/2025 Φαράγγι Ροσκά και Μαύρης Σπηλιάς

Φεύγοντας την Παρασκευή το απόγευμα από Αθήνα, περάσαμε ένα πανέμορφο τριήμερο, με διαμονή στο Ελατοδάσος της κατάφυτης περιοχής.

Όποια διαδρομή κι αν έχουμε διαλέξει, πέντε ώρες ποτέ δεν φτάνουν μέχρι τη γέφυρα του Κρικελιώτη, καταλήγοντας εκεί βράδυ, αλλά αυτή τη φορά, είχαμε την ευκαιρία να φύγουμε νωρίς το μεσημέρι, απολαμβάνοντας την θέα όλης της καταπράσινης διαδρομής.

Βολευτήκαμε και καταπιαστήκαμε να φτιάξουμε κάτι να φάμε, ενώ η ζέστη καλά κρατούσε, ακόμα και μετά το πέσιμο του ήλιου, παρ’ όλο που ήμασταν μέσα στα έλατα και τα πλατάνια. Σιγά-σιγά άρχισαν να μαζεύονται και οι υπόλοιποι, γεμίζοντας τις πεζούλες.

Το Σάββατο το πρωί μπήκαμε στη Ροσκά και ξεκινήσαμε τις καταβάσεις, νομίζω με το λιγότερο νερό που θυμάμαι μέχρι σήμερα, κατεβαίνοντας όμως, ενισχύθηκε λίγο από τις πλαινές εισροές. Ευτυχώς, η πρασινάδα του Φαραγγιού ήταν έντονη, όπως πάντα και το νερό του καθαρό και κρύο. Με τρείς μόνο αρματωτές, χρειαστήκαμε κάπου έξι ώρες να το κατέβουμε. Υπολογίζω ότι με ένα ακόμα σχοινί, θα κερδίζαμε μια ώρα, ή παραπάνω, αλλά όλα πήγαν καλά και νωρίς το απόγευμα, λουζόμασταν στο Πανταβρέχει, ανεβαίνοντας το ποτάμι προς τη γέφυρα. Φτιάξαμε πάλι να φάμε και πέσαμε νωρίς-νωρίς για ύπνο.

Την Κυριακή φύγαμε για Προυσό στοχεύοντας το Φαράγγι της Μαύρης Σπηλιάς, που μπορεί να είναι μικρό, αλλά έχει καθαρό νερό και κρύο και δυό-τρείς θεαματικές καταβάσεις, από τις πέντε συνολικά. Περάσαμε κι εκεί μια πολύ όμορφη μέρα, με αστεία, με πειράγματα και κέφι γενικά, καταλήγοντας σε μια ταβέρνα της περιοχής, για τα πρέποντα!